మర్రిచెట్టు బెంచ్
ఉషా యస్ డానీ
బెంచ్ మీద న్యాయం పురి విప్పి నాట్యం చేస్తోంది.
హైకోర్టు భవనంలో నలుపురంగు రెపరెపలాడుతోంది.
ఆవరణం అంతటా అంటు కట్టిన చట్టాలు సువాసనలు
వెదజల్లుతున్నాయి.
న్యాయమూర్తులంగారు ధర్మప్రభువులు. న్యాయ
సూక్ష్మాలు లోతుగా తెలిసిన వారు. కేసు ఫైలును తిరగేస్తూ “ఎప్పటి కేసు ఇది?” అంటూ కళ్ళు
పెద్దవి చేశారు.
"నైన్ టిన్ నైన్టీ ఒన్ యువరానర్"
అన్నారు నిందితుల అడ్వకేటు.
“పాతికేళ్ళు
సార్. ట్వంటీ ఫైవ్ యియర్స్!!.” అన్నాడు బాధితుల అడ్వకేట్.
“పాపం వాళ్ళు పాతికేళ్లుగా న్యాయం కోసం ఎదురు
చూస్తున్నారు”
లోపల
అనుకోవాలనుకున్న మాటల్ని పైకి అనేశారు న్యాయమూర్తులంగారు.
భాషలో సర్వనామాలు తింగరి బుచ్చి లాంటివి.
ఎవరికి ఎలా కావాలో అలా అన్వయించుకోవచ్చు.
బాధితులకు న్యాయం జరగడం లేదని వాళ్ళ అడ్వకేటు
అనుకున్నాడు. దోషులకు న్యాయం జరగడం లేదని నిందితుల అడ్వకేటు అనుకున్నాడు.
“ఎనిమిది మందిని క్రూరంగా చంపేసి .. నరికేసి
.. గోనె సంచుల్లో కుక్కేసి, మురికి కాల్వలో…” ఓ అడ్వకేట్ ఆవేదనగా ఇంకా ఏదో అనాలనుకున్నాడు.
మాట పెగల్లేదు.
న్యాయమూర్తులంగారు అసహనంగా అతనివైపు చూశారు.
ఇలాంటి కేసుల్లో బాధితుల అడ్వకేట్లు అలాగే వుంటారు. వాళ్ళకు భావోద్వేగాలు
ఎక్కువ; వాదన పటిమ తక్కువ. నిందితుల అడ్వకేట్లకు వాదన పటిమ ఎక్కువ; భావోద్వేగాలతో
పనిలేదు.
అడ్వకేటు అలా అనడం, న్యాయమూర్తులవారు అలా
చూడడం ఇవన్నీ సాధారణ లాంఛనాలు. ప్రతి కేసులో వుండేవే. ఇది కొంచెం ప్రసిధ్ధ కేసు గాబట్టి నాటకీయత కొంచెం ఎక్కువగా వుంటుంది.
బెంచ్ అంతిమ తీర్పు ఇవ్వడానికి సిద్ధమయింది.
హైకోర్టు అంతా హడావిడిగా వుందిగాని ఆ హాలును నిశ్శబ్దం ఆవరించింది.
నిందితుల్లో
ఉత్కంఠ
బాధితుల్లో
ఉత్కంఠ
నిందితుల
అడ్వకేట్లలో ఉత్కంఠ
బాధితుల
అడ్వకేట్లలో ఉత్కంఠ.
అంతిమ
తీర్పు వినడానికి కోర్టు హాలుకు వచ్చిన వారిలో
ఉత్కంఠ.
అప్పటికే వందసార్లు చదివిన ఆర్గ్యుమెంట్లను
నూట ఒకటో సారి చదువుకుంటున్నారు జడ్జి గారు.
జడ్జీగారి పేరుతో మనకు పనిలేదు. హైకోర్టులో జడ్జీల పేర్లకన్నా
వాళ్ళ సామాజిక వర్గాల మీద అడ్వకెట్లకు ఆసక్తి ఎక్కువ అని ప్రతీతి. నిందితులు కూడా ముందు
బెంచ్ లో జడ్జీల సామాజికవర్గం ఏవిటో తెలుసుకుని దాన్నిబట్టి ఏ అడ్వకేటు దగ్గరికి పోవాలో తేల్చుకుంటారు. బాధితులు
కూడ అంతే. జడ్జీల సామాజికవర్గం తెలిస్తే తీర్పు ఎలా వస్తుందో ఊహించేసుకుంటారు.
కొండొకచో తప్పించి మనిషన్నాక కాస్తో కూస్తో
కులాభిమానం వుంటుంది.
“జస్టిస్ డిలేయిడ్ ఈజ్ జస్టిస్ డినేయిడ్”
అన్నారు న్యాయమూర్తులంగారు. “సత్వర న్యాయం జరక్కపోతే అసలు న్యాయం చేసినట్టేకాదు” అని
వారే తెలుగు అనువాదం కూడ చెప్పేశారు.
బాధితుల అడ్వకేట్ ఒక్కసారి ఉలిక్కి పడ్డాడు.
జడ్జి న్యాయశాస్త్ర ఆదర్శాలతో మొదలెట్టారంటే తీర్పు అన్యాయంగా రాబోతున్నదని ఆయనకు ఎక్కడో
సిక్త్ సెన్స్ ప్రమాద ఘంటికలు కొట్టింది.
న్యాయమూర్తులంగారు తీర్పు చదువుతున్నారుగానీ,
ఆ బాధితుల అడ్వకేట్ కు ఏమీ వినిపించడంలేదు. జీవనశైలి రోగాలని ముద్దుపేర్లతో పిలుచుకునే
బిపి, వత్తిడి, కుంగుబాటు, ఆందోళన వగయిరాలు ఆయన్ని కమ్ముకుంటున్నాయి.
జడ్జిగారు చివరి సూక్తి కూడ చెప్పేశారు.
"Let a hundred guilty be acquitted but one innocent should not be
convicted". “న్యాయస్థానం ఒక్క నిర్దోషిని కూడ శిక్షించకూడదు; కానీ వందమంది దోషుల్ని
శిక్షించకుండా వదిలేయవచ్చు” అన్నారు. అనువాదకుల అవసరం లేకుండా వారే మరోసారి అనువాదం
చేసేశారు.
“వందమంది దోషుల్ని శిక్షించకుండా వదిలేయవచ్చు”
అనే మాటలతో బాధితుల అడ్వకేట్ మళ్ళీ ఈ లోకంలోనికి వచ్చాడు.
బాధితుల పక్షాన వచ్చిన పౌరహక్కుల సంఘాల అడ్వకేట్లు
అప్పటికే డీలా పడిపోయారు. నిందితులు ఆనందంతో కేరింతల కొడుతున్నారు.
న్యాయమూర్తులంగారికి చిర్రెత్తు కొచ్చింది.
“నిర్దోషులుగా బయటపడ్డామని విజయోత్సవాలు జరుపుకోవద్దు. తెలిసిందా?”
అని గట్టిగా మందలించారు.
నిర్దోషులు చేతులు కట్టుకుని మౌనంగా నిలబడ్డారు.
“గ్రామాల్లో అల్లర్లు జరగ కూడదు. వాళ్ళకు ఓ మూడు నెలలు గట్టి భద్రత
ఏర్పాటు చేయండి” కోర్టు హాలులోవున్న పోలీసు అధికారికి ఆదేశాలు జారీ చేశారు
న్యాయమూర్తులంగారు.
మళ్ళీ వ్యాకరణం సమస్య. వాళ్ళకు అంటే ఎవరికీ?
ఎలాగూ నెత్తి మీది టోపీ చంకలోనే వుంది కనుక కాస్సేపు హాయిగా తల
గోక్కున్నాడు ఆ అధికారి. అప్పుడు అర్ధం అయింది అతనికి నిర్దోషులకు భద్రత ఏర్పాటు
చేయాలని.
--0
--
ఊరంతా తరలివచ్చి నిర్దోషులకు గ్రామ ప్రవేశ ద్వారం దగ్గర మేళతాళాలతో
ఘన స్వాగతం పలికారు. బంధుమిత్రులు పూలమాలలతో సత్కరించారు. వంద కత్తులు తెచ్చి ఒక్కొక్కరికి ఒక్కో కత్తి
ఇచ్చారు. వాళ్లంతా విజయోత్సాహంతో కత్తుల్ని గాల్లోకి లేపి విన్యాసాలు చేశారు. ఆ
తరువాత రోడ్డెంట దుమ్ము రెపుకుంటూ, కేకలు కేరింతలు పెట్టుకుంటూ ఊరేగింపు
మొదలయ్యింది.
ఉర్లోకి నేరుగా వెళ్ళడానికి రోడ్డువున్నా ఊరేగింపు వాడ వైపుకు
కదిలింది.
ఉరేగింపుకన్నా ముందే దాని హోరు వాడకు చేరుకుంది. దుమ్ము సుడిగాలిలా రేగుతోంది.
వాడ జనం పనులన్నీ ఆపేసి ఇళ్ళలోనికి దూరి తలుపులు
మూసుకున్నారు. పాతికేళ్ళ క్రితపు దాడి మళ్ళీ జరుగబోతున్నదని వాళ్ళు భయంతో
వణికిపోయారు. బయటి నుండి వినిపించే శబ్దాలను వాళ్ళు చెవులు రిక్కించి వింటున్నారు.
న్యాయస్థానాల మీద వాళ్ళకు మునుపటి నమ్మకం పోయింది. ఇక కాపాడేవాళ్ళెవరూ?
ఇలాంటి సందర్భాల్లోనే నిస్సహాయులకు దేవుడు గుర్తుకు వస్తాడు. అపుడు వాళ్ళకూ
గుర్తుకు వచ్చాడు. ఆకాశం కనిపించపోయినా అందరూ ఇంటి కప్పుల వైపు చూస్తూ దైవనామ స్మరణ
మొదలెట్టారు. వాళ్ళు అంతకన్నా ఏమీ చేయలేరు. దేవుడు ఆకాశంలో వుంటాడని వాళ్ళకు గట్టి
నమ్మకం.
ఊరేగింపు దగ్గరపడేకొద్దీ వాళ్ళ గుండెలు మరింత వేగంగా కొట్టుకుంటున్నాయి.
వీళ్ళ గుండెల చప్పుడు వినిపించేకొద్దీ ఊరేగింపు రెచ్చిపోతున్నది. ఊరేగింపు రెచ్చిపోయేకొద్దీ
మృత్యువు దగ్గరవుతున్నట్టుగా వుంది. వాడను
చీకట్లు కమ్ముకున్నాయి.
అంతలో బయట గాలిదుమ్ము రేగింది. హోరున శబ్దం. ఉరుములు మెరుపులతో వర్షం
మొదలయ్యింది.
రాత్రంతా ఒక్కటే వర్షం. వర్షం. వర్షం. ఈదురు గాలులకు మర్రి చెట్టు పూనకంతో ఊగిపోతోంది.
మర్రి ఊడలు త్రాచుల్లా కదులుతున్నాయి.
జనం అలాగే ఇళ్ళల్లో నక్కినక్కి బిక్కుబిక్కుమంటు ఆ రాత్రంతా గడిపారు.
తెల్లారింది. వర్షం తగ్గింది. గాలి శాంతించింది. జనం నెమ్మదిగా తలుపులు తెరుచుకుని
భయంభయంగా బయటికి చూశారు.
ఎలాంటి అలికిడి లేదు. అంతా నిశ్శబ్దంగా
వుంది వాతావరణం. మర్రి చెట్టు ఊడలకు వందమంది నిర్దోషులు నిర్జీవంగా వేలాడుతున్నారు.
The
Banyan Tree Bench
By
Usha S. Danny
Justice,
it seemed, danced a macabre ballet on the venerable bench, spreading its dark
wings within the towering High Court building. Black robes fluttered like
restless ravens in the solemn air, while the scent of ancient laws, now
tethered to their own contradictions, hung heavy, mingling with the faint aroma
of dampened hope.
The
judges, austere custodians of the law, sat in measured dignity, their faces
chiselled by years of deliberation and the burden of justice itself. One judge,
thumbing through a weathered file, raised an eyebrow that seemed to stretch
time itself. "And what year is this case from?" he inquired, his
voice a chime of authority laced with faint incredulity.
"Your
Honour, 1991," replied the defence counsel, his words weighed with decades
of delay.
"Twenty-five years, sir," echoed the plaintiff's advocate, his tone
laden with weariness.
The
judge sighed, a deep and ponderous exhalation, as though the very air had grown
heavier with the accumulated grief of a quarter-century. "They have waited
twenty-five years for justice," he murmured, the thought escaping his lips
as though unwilling to be contained.
The
courtroom was a theatre of contrasts. The plaintiff’s counsel bristled with emotion,
his passion a flickering flame in the cold expanse of legal argument. Opposing
him, the defence counsel stood as a fortress of logic, his voice devoid of
sentiment, as though reason alone could absolve the accused.
"Eight
lives were taken—savagely cut down," began the plaintiff’s counsel, his
voice trembling under the weight of unspeakable horrors. "The bodies were
hacked, stuffed into sacks, and discarded like refuse into a foul canal—"
His words faltered, the enormity of the crime choking his voice.
The
judge's gaze was sharp, almost impatient. His expression, though restrained,
conveyed a silent admonition: in the theatre of law, sentiment must bow to the
rigour of reason.
Such
moments were rituals in the court’s daily liturgy. Yet, this case, infamous and
laden with the drama of a dark past, demanded an excess of theatrics. The
bench, poised to deliver its judgment, cast a hush over the bustling High
Court.
Anticipation
gripped the room.
The accused, trembling yet defiant.
The victims’ families, fraught with silent prayers.
The lawyers, their faces masks of tension.
Even the gallery, packed with onlookers, leaned forward as though their
collective breath might tip the scales of justice.
The
judge, meticulous and deliberate, pored over the arguments for what seemed the
hundredth time. His name mattered little; in this court, it was not the
individual but the institution that wielded power. Yet, whispers of caste and
social allegiance flitted through the minds of many. It was said that advocates
chose their strategies based on the unspoken affiliations of the bench, a
reflection of the subtle biases that even justice could not escape.
"Justice
delayed is justice denied," declared the judge, his voice resonating with
the weight of centuries-old wisdom. He translated the maxim into Telugu for the
benefit of the assembly, as if to underline its gravity.
The
plaintiff’s counsel stiffened. The opening note of idealism in a judgment often
heralded an impending disappointment for his clients. His instincts, honed by
years of bitter experience, sounded alarm bells within him.
The
judge continued, weaving a tapestry of legal philosophy. "Let a hundred
guilty men go free, but not one innocent man be wrongfully convicted," he
proclaimed, translating the axiom into the vernacular with the same solemnity.
The
plaintiff’s counsel, momentarily adrift in a storm of anxiety, caught the words
as though emerging from a fog. The accused, meanwhile, erupted in quiet
triumph, their joy spilling into the courtroom like a river breaching its
banks.
"Silence!"
thundered the judge, his irritation palpable. "Do not celebrate your
acquittal with such brazenness. Restrain yourselves."
The
accused, chastened, stood meekly, their earlier defiance replaced by a facade
of humility.
"Ensure
their safety," ordered the judge, addressing the police officer present.
"Provide them with three months of security. Let there be no unrest in the
villages."
The
officer hesitated, parsing the ambiguous directive. "Them"—who were
"they"? The victims or the accused? With a shrug of bureaucratic
indifference, he assumed it meant the accused and prepared to act accordingly.
In
the village, a grand procession awaited the acquitted men. The community,
brimming with misplaced loyalty, greeted them at the gates with drums and
garlands. Relatives adorned them with flowers, and ceremonial swords were
distributed—a macabre symbol of their supposed victory.
The
air grew thick with dust as the triumphant parade marched toward the hamlet.
Yet, instead of heading straight into the village, they veered toward the
settlement of the victims, a choice fraught with ominous intent.
The
procession’s noise preceded it, a harbinger of dread that reached the ears of
the victims’ families. Behind locked doors, they cowered, memories of the past
merging with fears of an imminent repeat of violence. The faith they once held
in the courts had eroded, leaving only despair and whispered prayers to a
distant deity.
The
storm outside mirrored the tempest within. Rain lashed the earth, and thunder
growled like an angry god. The banyan tree at the heart of the village swayed
violently, its roots writhing like serpents.
Morning
broke, the storm spent. The air was still, the silence oppressive. Doors
creaked open cautiously, and wary eyes scanned the aftermath. The banyan tree
stood solemnly in the clearing, its branches heavy with an unholy burden.
One
by one, the villagers emerged, their gazes drawn inexorably to the tree. A
hundred bodies, lifeless and limp, swayed gently in the breeze, their shadows a
grim reminder of justice miscarried.
The
banyan tree, once a symbol of shelter and community, had become a monument to
vengeance—a silent witness to the cycle of violence that no court could halt.
Thus,
the village was left to ponder its curse, caught between the law’s inadequacies
and the unrelenting hand of fate. In the end, the banyan tree bore the weight
of humanity’s failures, its roots drinking deep from the blood-soaked soil of
injustice.
